Een haard in huis zorgt voor sfeer en warmte, zeker tijdens de koudere maanden. Maar wie overweegt om een haard te kopen, doet er goed aan ook stil te staan bij de veiligheidsaspecten. Een schoorsteenbrand is een risico dat vaak onderschat wordt, terwijl het ieder jaar opnieuw voor flink wat schade zorgt. Vooral in de winterperiode gebeurt het nog te vaak dat er brand uitbreekt in het rookkanaal van een woning. Gelukkig kun je zelf veel doen om dat te voorkomen.
Zo stook je veilig en verantwoord
Heb je een houthaard, dan is de manier waarop je stookt van groot belang. Begin met de keuze van het hout. Zorg ervoor dat je uitsluitend droog hout gebruikt dat geschikt is voor verbranding in een kachel. Het vochtgehalte van brandhout mag in Nederland niet hoger zijn dan twintig procent. Vochtig of beschimmeld hout kan zorgen voor extra rook en afzetting in je schoorsteen. Gooi ook geen afval, gelijmd hout of geverfde resten in het vuur. Dat lijkt misschien handig, maar het brengt veel risico met zich mee.
Laat daarnaast je schoorsteen minimaal eens per jaar vegen door een erkende professional. Zo wordt opgehoopt roet of creosoot op tijd verwijderd. Ook is het verstandig om jaarlijks je haard en schoorsteen te laten controleren, zodat slijtage of beginnende schade tijdig wordt opgemerkt.
Hoe een schoorsteenbrand ontstaat
Bij het verbranden van hout komen altijd stoffen vrij die zich aan de binnenkant van het rookkanaal kunnen afzetten. Denk aan roet, maar ook aan creosoot, een plakkerige en sterk brandbare substantie. Vooral bij het gebruik van nat of verkeerd hout vormt dit zich sneller. Wanneer die afzetting zich ophoopt, kan die door de hitte van een vuurtje in brand vliegen. En dan gaat het snel.
Door te stoken volgens de zogenaamde Zwitserse methode, verklein je het risico. Dat betekent dat je de grootste blokken onderop legt, daarboven kleinere stukken en helemaal bovenin het aanmaakmateriaal. Het vuur brandt dan van boven naar beneden, waardoor de verbranding vollediger is en je minder rook en afvalstoffen hebt.
Wat te doen als het toch misgaat
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het toch een keer gebeuren dat er vuur ontstaat in de schoorsteen. Blijf dan kalm en onderneem snel actie. Sluit allereerst de luchttoevoer van de kachel om verdere zuurstoftoevoer te beperken. Bel daarna direct de brandweer, ook als je denkt dat je het vuur zelf onder controle kunt krijgen.
Gebruik in elk geval nooit water om het vuur te blussen. Door de hitte kan het water in stoom veranderen, waardoor er extra druk ontstaat in de schoorsteen. Dat is gevaarlijk en kan leiden tot schade of letsel. Gebruik liever keukenzout, zand of een poederblusser als je het vuur zelf probeert te doven terwijl je wacht op hulp.
Een alternatief zonder schoorsteenproblemen
Wil je wel genieten van die warme uitstraling van een haard, maar zie je op tegen het onderhoud en de risico’s? Dan is een elektrische haard misschien iets voor jou. Er zijn tegenwoordig prachtige modellen die nauwelijks van een echte houtkachel te onderscheiden zijn. Ze geven warmte af, hebben sfeervol vlambeeld en vereisen geen rookkanaal of jaarlijkse reiniging.
In speciaalzaken zoals Kachels en Haardenwinkel kun je terecht voor allerlei opties, van inbouw tot vrijstaand. Neem eens een kijkje, online of in de showroom, en ontdek hoeveel er mogelijk is zonder dat je met roet of rook hoeft te zitten.