Pneumokokken. Het klinkt misschien ingewikkeld, maar deze bacteriën kom je vaker tegen dan je denkt. Ze leven voornamelijk in de neus- en keelholte van mensen, zonder dat je daar per se last van hebt. Er bestaan ruim negentig verschillende soorten binnen deze groep bacteriën. Op zichzelf zijn ze meestal onschuldig, maar in sommige gevallen kunnen ze je flink ziek maken. Je merkt er vaak niets van, totdat je weerstand wat lager is of je afweersysteem wat kwetsbaarder is geworden.
Hoe merk je dat je last hebt van pneumokokken
De klachten die je kunt krijgen door pneumokokken lopen uiteen. Het ene moment kan het gaan om iets relatief onschuldigs als een oorontsteking, het andere moment gaat het om een serieuze longontsteking. In dat laatste geval spreken we van een zogeheten niet-invasieve pneumokokkenziekte. Dit type infectie blijft vaak beperkt tot de luchtwegen en trekt meestal vanzelf weer weg, soms met een beetje hulp van medicatie.
Er zijn echter ook situaties waarin de bacterie zich niet aan die grenzen houdt. Dan komt deze terecht in je bloedbaan of zelfs in het zenuwstelsel. Op dat moment spreken we van een invasieve pneumokokkenziekte. Die kan behoorlijk heftig zijn en klachten veroorzaken zoals bloedvergiftiging of een hersenvliesontsteking. Ook een zware longontsteking kan het gevolg zijn.
In zulke gevallen is het risico op complicaties groter, zeker bij mensen met een kwetsbare gezondheid. Volgens cijfers van het Longfonds worden jaarlijks tienduizenden mensen in Nederland opgenomen met een longontsteking, en in een flink deel van die gevallen blijken pneumokokken de boosdoener te zijn.
Hoe verloopt het herstel bij een infectie
Als je een infectie oploopt door pneumokokken, dan hangt het herstel sterk af van het type infectie en je algehele gezondheid. In veel gevallen krijg je antibiotica voorgeschreven om de bacterie te bestrijden. Niet iedere infectie hoeft overigens direct behandeld te worden. Bij lichtere vormen, zoals een oorontsteking of milde verkoudheid, herstelt het lichaam zich vaak vanzelf. Toch is het goed om alert te blijven en bij ernstige of aanhoudende klachten altijd contact op te nemen met je huisarts.
Wat kun je zelf doen om jezelf te beschermen
Het goede nieuws is dat je zelf best wat kunt doen om de kans op een infectie te verkleinen. Begin met de basis: zorg voor een goede handhygiëne. Regelmatig handen wassen maakt écht verschil. Probeer daarnaast wat meer afstand te houden van mensen die op dat moment ziek zijn. Vooral in periodes waarin luchtweginfecties veel voorkomen, zoals in de herfst en winter, kan dat verstandig zijn.
Wat ook helpt: raak je gezicht zo min mogelijk aan, vooral je neus en mond. Dat klinkt eenvoudig, maar onbewust doe je het vaker dan je denkt. Verder kun je je laten vaccineren, met name als je tot een risicogroep behoort. Voor ouderen en mensen met een verminderde weerstand is er bijvoorbeeld een vaccin dat bescherming biedt tegen meerdere varianten van de pneumokokkenbacterie.
Tot slot speelt je levensstijl natuurlijk ook mee. Gezonde voeding, voldoende bewegen en genoeg slaap maken je weerbaarder. Je immuunsysteem is gebaat bij een lichaam dat in balans is. Kleine keuzes in je dagelijks leven kunnen daarmee toch een groot verschil maken.